افزایش فشارهای امنیتی بر عبدالحمید؛ بازداشت و اخراج ۱۳۲ مبلغ مسجد مکی

در ادامه فشار دستگاههای امنیتی به مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان، روز گذشته تلویزیون جمهوری اسلامی از بازداشت ۱۳۲ نفر از مبلغان مذهبی در مدرسه علمیه مسجد مکی زاهدان خبر داد.

به گفته رسانههای رسمی حکومت این افراد پس از بازداشت به دلیل «نداشتن اجازه اقامت» از کشور اخراج شدند. تلویزیون جمهوری اسلامی همزمان با اعلام این خبر، مصاحبههای تصویری از برخی از این افراد پخش کرد که نشان میدهد برخی از این بازداشتیها پیش از اخراج در مقابل دوربین نهادهای امنیتی به «اعتراف» پرداختهاند.

خبرگزاری «تسنیم»، وابسته به نهادهای امنیتی نیز گزارش مشابهی را منتشر کرد که در آن به ادعای «تسنیم» بازداشت شدگان با «اقامت غیرقانونی و هویت جعلی» در این مدرسه مشغول به فعالیت بودند. این خبرگزاری همچنین ادعا کرده که «براساس بررسیهای به عمل آمده توسط دستگاههای مسئول تعداد قابل توجهی از اساتید و بعضاً مدیران مدرسه مکی دارای اسناد سجلی غیرقانونی و هویتهای جعلی هستند که در طی سالیان متمادی در داخل کشور حضور و از مزایای گوناگون بهرهمند بودهاند.»

به گفته تلویزیون جمهوری اسلامی «این افراد به تناسب جرم صورت گرفته میبایست به چند سال زندان محکوم میشدند ولی با رافت اسلامی تحویل کشور مبدا شدند.» خبرگزاری تسنیم همچنین بدون ذکر نام ادعا کرده که «برخی افراد وابسته به جریان خاص در اخذ اسناد هویتی غصبی نقش داشتهاند.»

تداوم بازداشتها در حالی است که پیشبینی میشود فردا و در ادامه جمعههای اعتراضی زاهدان راهپیمایی اعتراضی در این شهر همچنان برقرار باشد. جمعه ۱۶ تیرماه در آخرین جمعه اعتراضی، نهادهای امنیتی پس از آغاز سخنرانی مولوی عبدالحمید اقدام به قطع اینترنت در شهر زاهدان کردند که پخش زنده اینستاگرام وابسته به این روحانی معترض نیز متوقف شد.

کمپین فعالین بلوچ اما در همان روز گزارش داد که مردم بلوچ پس از اقامه نماز جمعه همچون ۹ ماه گذشته دست به راهپیمایی اعتراضی زدند و شعارهایی همچون «قسم به خون یاران ایستاده ایم تا پایان» سر دادند.

فشارهای وارد شده به امام جماعت مسجد مکی باعث شد تا معترضان در حمایت از مولوی عبدالحمید شعارهایی مانند «مولانای با غیرت حرف تو حرف ملت» سر بدهند.

راهپیمایی جمعه گذشته با هفتههای قبل متفاوت بود و شعارهای حمایتی از «مولوی عبدالحمید» و «توماج صالحی» و همچنین در دست گرفتن پلاکاردهایی با مضمون «مرگ بر خامنه ای» و «زندانی سیاسی آزاد باید گردد» نشان از واکنش مردم به بازداشتهای اخیر در زاهدان داشت.

جمهوری اسلامی تلاش دارد با بازداشت نزدیکان مولوی عبدالحمید به جمعههای اعتراضی زاهدان پایان دهد اما تا امروز این تلاشها بینتیجه مانده و بر همین اساس بازداشتها کماکان ادامه دارد. در ادامه این تدابیر امنیتی ۱۵ تیر ماه یکی از اعضای «باسابقه» انتظامات مسجد مکی توسط اداره اطلاعات زاهدان بازداشت و به مکان نامعلوم منتقل شد. کمپین فعالین بلوچ نام شخص بازداشت شده را «یونس نهتانی» ۳۵ ساله اعلام کرد.

در ۱۳ تیر ماه نیز یکی دیگر از اعضای با سابقه انتظامات مکی توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلوم منتقل شده است.

هفتم تیرماه نیز اداره اطلاعات زاهدان اقدام به بازداشت ۴ نفر از نزدیکان مولوی عبدالحمید از جمله نوه او کرد. بر اساس گزارش «حالوش» عبدالنصیر شهبخش نوه دختری مولوی عبدالحمید و یکی از کارکنان دارالعلوم مسجد مکی زاهدان است که پیشتر هم به اداره اطلاعات زاهدان احضار شده بود.

بر اساس گزارشها دو نفر دیگر از بازداشتیها اسامه شهبخش و حامد محمدینیک دو تصویربردار مسجد مکی بودند که بازداشت آنها با «خشونت» همراه بوده است.

فشارها بر مولوی عبدالحمید زمانی شدت گرفت که «طرح ترور» او مطرح شد و پس از بازداشت عامل «ترور» در مسجد مکی؛ دفتر امامجمعه اهل سنت زاهدان در بیانیهای اعلام کرد که فرد مورد نظر «ظاهرا با برخی نهادها وابستگی دارد.»

بنابر گزارش حالوش، سوم تیرماه نیز «یکی از اعضای کلیدی انتظامات مسجد بنام عبدالواحد شهلیبر» پس از احضار به دادسرا بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد.

پس از انتشار خبر «طرح ترور نافرجام» و در پی بالا گرفتن فشارها، مولوی عبدالحمید در خطبههای نماز جمعهاش گفت: «برای اهداف ملت ایران، هر تهدیدی را به جان میخرم.»

شنبه ۱۷ تیرماه نیز پس از حمله مسلحانه عوامل گروه «جیشالعدل» به کلانتری ۱۶ زاهدان نیروهای امنیتی دست به بازداشتهای گسترده در زاهدان زدند و به نوشته کمپین فعالان بلوچ و سایت حالوش فضای شهر زاهدان پس از حمله به کلانتری شهر نظامی شده و نیروهای امنیتی تعداد زیادی از شهروندان را در خیابانها بازداشت کردند.

حالوش همچنین نوشت که سه شهروند در جریان درگیری نیروهای امنیتی و مهاجمان مجروح شدند.

پس از حمله مسلحانه به این کلانتری مولوی عبدالحمید در واکنش به این حمله و درگیریهای صورت گرفته گفت که نسبت به این اقدام «نگران» است و آن را «محکوم میکند.»

سایت حقوق بشری حالوش سوم تیرماه گزارش داد که پس از تظاهرات مردمی در سیو هشتمین جمعه اعتراضی «تعداد زیادی از شهروندان بلوچ که شماری از آنها نوجوان هستند در شهرهای زاهدان، راسک و پیشین توسط نیروهای امنیتی» بازداشت شدند.

همزمان کانال «رصد بلوچستان» ویدیوهایی از «یورش نیروهای امنیتی» به مدرسه مفتاح العلوم شهرستان راسک، از مدارس دینی اهل سنت، منتشر کرد که نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی پس از ورود به مدرسه مفتاح العلوم راسک، اقدام به «تیراندازی و شکستن پنجره دفتر اساتید» این مدرسه دینی کردند و پس از آن «دو تن از اساتید و یک طلبه را با ضرب و جرح» بازداشت کرده و به مکان نامعلومی منتقل کردند.

در فروردین ماه نیز مولوی امانالله سعدی، یکی از اساتید دارالعلوم زاهدان، توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد. بر اساس گزارش «پایگاه اطلاع رسانی اهل سنت» بازداشت نزدیکان مولوی عبدالحمید با هدف ایجاد فشار بر او از سال گذشته شروع شده است و در زمستان سال گذشته مولانا عبدالمجید مرادزهی، مفتی رضا رخشانی و مولوی عبدالرئوف رخشانی توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده بودند که با گذشت چند ماه، از وضعیت و سرنوشت این سه عالم اهلسنت اطلاع دقیقی در دست نیست.

به نظر میرسد دور جدید بازداشتها در زاهدان با هدف ایجاد فشار حداکثری به مولوی عبدالحمید به نفرات نزدیک به او و به حلقه اول افراد فعال و تاثیرگذار در مسجد مکی و دارالعلوم رسیده است.

پیش از این، بازداشتها بیشتر از بین مردم حاضر در راهپیماییها بود و نیروهای امنیتی سعی داشتند با ایجاد ترس در بین مردم به جمعههای اعتراضی پایان دهند.

تظاهرات جمعههای اعتراضی پس از آن در زاهدان برگزار شد که نیروهای امنیتی دست به کشتار نزدیک به یکصد تن از مردم در جمعه هشتم مهر ماه ۱۴۰۱ زدند تا این روز به «جمعه خونین زاهدان» مشهور شود.

فشار بر روحانیان اهل سنت و نزدیکان مولوی عبدالحمید پس از تداوم جمعههای اعتراضی در زاهدان افزایش یافته است.

پس از افشای تلاش یک فرد مرتبط با سپاه پاسداران که «قصد ترور» عبدالحمید اسماعیلزهی، امام جمعه زاهدان را داشت، مقامات جمهوری اسلامی ضمن بازداشت شماری از دستاندرکاران مسجد مکی زاهدان، اظهارات او علیه مولوی عبدالحمید را منتشر کردند.

عبدالستار دوشوکی، فعال سیاسی بلوچ، پیش از این به صدای آمریکا گفته پخش اعترافات اجباری علیه امام جمعه اهل سنت زاهدان موجب «بیآبرویی بیشتر» برای جمهوری اسلامی است.