پهپاد انتحاری هسا شاهد 136 hesa 136 shahed

هسا شاهد ۱۳۶، که در روسی با نام ژرانیوم ۲ نیز شناخته می‌شود، یک پهپاد انتحاری ایرانی است که از سال ۲۰۲۱ توسط شرکت صنایع هواپیماسازی ایران ساخته شده است. این پهپاد در اصل برای خنثی کردن اهداف زمینی از راه دور طراحی شده است.در سال ۲۰۲۱، روزنامه اسرائیلی جروزالم پست نوشت که ایران راه جدیدی برای پرتاب پهپادها از طریق پرتاب‌های چندگانه یا انبوه ایجاد کرده است. ازدحام پهپادها فناوری جدیدی است که در آن از چندین پهپاد برای حمله به هدفی استفاده می‌شود که می‌تواند بر پدافند هوایی دشمن غلبه کند.[۷] پهپاد شاهد-۱۳۶ به‌عنوان یکی از سلاح‌های تغییردهنده معادلات در جنگ‌های مدرن شناخته می‌شود. این پهپاد با ترکیبِ هزینه بسیار پایین (حدود ۲۰ هزار دلار)، برد بلند (تا ۲۵۰۰ کیلومتر) و قابلیت حمل کلاهک‌های مؤثر، نوع جدیدی از تهدیدات نامتقارن را رقم زده است. توانایی آن در نفوذ به سامانه‌های پدافندی پیشرفته و هدف‌گیری زیرساخت‌های حیاتی به‌صورت انبوه، آن را به ابزاری استراتژیک تبدیل کرده است که حتی ارتش‌های پیشرفته را نیز با چالش‌های جدی مواجه می‌سازد. گزارش‌های میدانی از جنگ اوکراین حاکی از آن است که این پهپاد تأثیری قابل‌توجه بر جنگ اقتصادی و ابعاد روانی نبرد گذاشته است.